Wat kunnen we leren van een zwanenfamilie?

Ik zag ze voor het eerst toen ik op een avond naar huis reed. Mijn koplampen verlichten hun witte veren. Ik remde af, bang dat ze plotseling over zouden steken. Afremmen bleek niet nodig te zijn. Naast de drukke weg lag een hele familie te rusten in het gras. Vijf jonge zwanen met hun ouders. Hooguit twee meter verwijderd van de witte streep die hun nest scheidde van de weg.

Terwijl de herfst zich aandient, besloot dit zwanenpaar nog een nest te bouwen. Waarschijnlijk omdat hun nest in april/mei -wanneer zwanen gewoonlijk broeden – niet tot leven is gekomen.

Vanochtend ben ik teruggereden naar deze plek. Ze lagen te baden in de herfstzon. Er raasden even geen auto’s voorbij, dus maakte ik snel deze foto vanuit mijn auto. Op de een of andere manier wilde ik hen in deze nieuwsbrief tonen, alsof ze door hun beeltenis jullie als lezer ook iets zouden kunnen vertellen.

De plek van hun nest rakelde veel vragen op bij mij: wat heeft deze familie doen besluiten om zich hier te nestelen, en waarom juist hier terwijl hoogstwaarschijnlijk hun eerste broedpoging niet leidde tot jongen? Of hebben ze bewust deze plek uitgekozen om hun kroost te leren om te gaan met een veranderende wereld? Met het gevaar (in dit geval rijdende auto’s) op te groeien in plaats er van te vluchten? En wanneer besloten ze simpelweg opnieuw een nest te bouwen, zelfs in dit jaargetijde? En welke spiegel houden deze zwanen mij voor? Dat je vol vertrouwen kan leven naast het gevaar op een paar meter afstand? Dat je altijd opnieuw kan beginnen welke tegenslag je ook tegenkomt?

Betekenis van de zwanen
Thuis zocht ik de spirituele betekenis op van de zwaan als dier. In het sjamanisme staat de zwaan symbool voor innerlijke kracht, transformatie, zuiverheid, liefde en de verbinding tussen het hemelse en het aardse. Als krachtdier herinnert de zwaan aan de noodzaak om kalmte te bewaren, zelfs in turbulente tijden. De zwanen leefden wellicht met hun keus zich hier te nestelen hun eigen betekenis voor.

Het was namelijk precies wat ik ervoer toen ik ze waarnam. Een soort van kalmte in de hectiek, vertrouwend op het leven dat zich vanzelf zal ontvouwen.

Wellicht tracht te zwanenfamilie ons mensen iets duidelijk te maken, al liggend daar langs de weg. Dat we met liefde en innerlijke kracht de turbulente tijden kunnen dragen, dat we onze kalmte dienen te bewaren en zo wellicht een weg uit de turbulente tijden kunnen vinden. En dat we altijd opnieuw kunnen beginnen, ook al zit het leven tegen.

Resonantie met het leven om je heen
In ieder geval denk ik vaak aan deze familie liggend langs de weg als ik me soms afvraag welke toekomst de aarde en de mensheid te wachten staat. Het is een hoopvol beeld, krachtige ouders die vol vertrouwen een nieuwe generatie zwanen grootbrengen terwijl mogelijk gevaar langs hen heen raast.

Het sterkt mij om vanuit dat vertrouwen het leven vorm te geven en de angst niet te laten regeren, maar juist ieder moment van de dag te zoeken naar liefde, verbinding en innerlijke kracht.

Verbinding met het leven
Het is ook dat wat ik probeer uit te dragen in mijn werk. Afgelopen maandag gaf ik een sessie aan twintig internationale promovendi die zich een week lang aan de Wageningen University verdiepen in het vraagstuk mens-natuur relaties en transformatie. Terwijl de schemer inviel zaten we stil in het bos en zagen we de kleuren veranderen in grijstinten van de nacht. Het was die stilte die een ander perspectief bracht op wie we als mens zijn en hoe we ons verhouden tot de natuur. Hoe we anders gezegd, resoneren met alles wat om ons heen leeft. Zoals de zwanen met de auto’s.

Die vorm van verbinden met al het leven, draag ik uit in mijn werk. Het is een voorrecht om dan te ervaren dat dit werk wordt voortgezet door cursisten van de jaaropleiding die ik verzorg. Zo ook bij Michiel Bussink ( auteur, publicist, docent, notenteler) die op 19 oktober zelf een natuur-bezinningsdag aanbiedt, op het prachtige landgoed Verwolde in Laren (Gelderland). Tijdens deze bezinningsdag leer je hoe de verbondenheid met de aarde en elkaar kan versterken en zo voeding kan geven aan hoop en vertrouwen. Hij schreef over de jaaropleiding: 

‘Leven in en met natuur en natuurlijke processen is voor mij sinds lange tijd vanzelfsprekend. Maar ik wilde graag meer handvatten hebben om ook andere mensen mee op pad te nemen om de verbondenheid met natuur te laten ervaren. Vandaar dat ik besloot me aan te melden bij voor de jaaropleiding  Anaya Shinrin Yoku Gids bij Beitske.  Dat was een heel goed besluit. Die handvatten heb ik daadwerkelijk gekregen in de vorm van uiteenlopende werkvormen. Maar nog belangrijker is dat Beitske de kalmte, de rust en het vertragen,  die het bosbaden mede heilzaam maken, zelf voorleeft. Ze is een docent met overtuigingskracht. De lessen zijn goed voorbereid en verzorgd, inclusief achtergrondinformatie, en de één-op-één-coaching is een mooie aanvulling op de groepslessen. Shinrin Yoku doen we niet uitsluitend vanwege onze eigen welzijn, maar ook voor dat van het leven op aarde. Dat spreekt me aan in Beitske’s benadering. Ze ziet Anaya Shinrin Yoku niet als blauwdruk, maar moedigt je aan de  aansluiting te zoeken bij je eigen karakter, visie en kwaliteiten. En, niet te vergeten: er valt tijdens de lessen ook regelmatig wat te lachen! Bedankt Beitske!’

Kijk vooral op zijn site michielbussink.nl en laat je inspireren door zijn werk of schrijf je in voor zijn natuur-bezinningsdag op 19 oktober.

Op 27 september start er weer een nieuwe opleiding tot Anaya Shinrin Yoku Natuurgidswaarbij het ervaren van de natuur centraal staat. Deze is volgeboekt, maar voor de opleiding die in maart 2026 start zijn nog twee plekken vrij. Meer info vind je op mijn site of in deze nieuwsbrief. Maar stuur mij ook gerust een mail mocht je meer informatie willen.

Tot slot…
Dat er behoefte is aan verhalen vol hoop, blijkt uit de interesse voor de novelle Boomtijd. Iedere week ontvang ik een mail van mensen die mij laten weten dat het verhaal hen geraakt heeft. En dat is wellicht waar het mij en de bomen om te doen was. Geraakt te worden, of misschien anders uitgedrukt, aangeraakt te worden door het leven om je heen. Zoals de zwanen mij stil hebben doen staan bij de betekenis van vertrouwen. Wellicht kan je zelf zo nu en dan stil staan en je afvragen waardoor je werkelijk bent aangeraakt en wat dat voor je heeft betekent.

Voor nu wens ik je een mooie dag, en mochten er zwanen overvliegen, sta heel even stil en laat je door hen aanraken…